ไตรยางศ์ หรือ อักษรสามหมู่ คือระบบการจัดหมวดหมู่อักษรไทย (เฉพาะรูปพยัญชนะ) ตามลักษณะการผันวรรณยุกต์ ของพยัญชนะแต่ละหมวด เนื่องจากพยัญชนะไทย เมื่อกำกับด้วยวรรณยุกต์หนึ่งๆ แล้วจะมีเสียงวรรณยุกต์ที่แตกต่างกัน การจัดหมวดพยัญชนะ ทำให้การเรียนภาษาไทยง่ายขึ้น ด้วยเหตุนี้ จึงเชื่อว่า ในชั้นแรกนั้น การแบ่งหมวดหมู่พยัญชนะน่าจะทำขึ้นเพื่อประโยชน์ในการแต่งตำราสอนภาษาไทยแก่นักเรียน

การแบ่งไตรยางค์แบบง่าย ๆ 
 

ไตรยางค์ คือ การแบ่งพยัญชนะไทยทั้ง 44 ตัว ออกเป็นสามหมู่ หรือที่เราเรียกกันว่าอักษรสามหมู่ ซึ่งได้แก่ อักษรสูง อักษรกลาง และอักษรต่ำ เพื่อประโยชน์ในการนำไปผันคำ เพราะตัวอักษรแต่ละหมวดมีความสามารถในการผันคำแตกต่าง โดยอักษรสามหมู่สามารถแบ่งได้ดังนี้
 

อักษรกลาง ประกอบด้วย >> ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป และ อ
การท่องจำอักษรกลางให้ท่องว่า >> ไก่ จิก เด็ก ตาย เด็ก ตาย บน ปาก โอ่ง

อักษรสูงประกอบด้วย >> ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส และ ห
การท่องจำอักษรสูงให้ท่องว่า >> ผี ฝาก ถุง ข้าว สาร ให้ ฉัน

อักษรต่ำคู่ประกอบด้วย >> ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ และ ฮ
การท่องจำอักษรต่ำคู่ให้ท่องว่า >> พ่อ ค้า ฟัน ทอง ซื้อ ช้าง ฮ่อ

อักษรต่ำเดี่ยวประกอบด้วย >> ง ญ ณ น ม ย ร ล ว และ ฬ
การท่องจำอักษรต่ำคู่ให้ท่องจำว่า >> งู ใหญ่ นอน อยู่ ณ ริม วัด โม ฬี โลก

ที่มา : www.webboard.karn.tv

https://blog.eduzones.com/balleduzones/123028

https://th.wikipedia.org/wiki/